category_news
Bestrijding Aziatische duizendknopen langs het spoor
ProRail ervaart overlast van Aziatische duizendknopen langs het spoor en naar verwachting zal deze overlast in de toekomst verder toenemen. Daarom zet de spoorwegbeheerder actief in op het terugdringen van de invasieve exoot, zowel door het aanpakken van bestaande haarden als door het voorkomen van besmettingen van nieuwe locaties. Samen met onderhoudsaannemers zoekt ProRail naar een duurzame bestrijdingsmethode als alternatief voor behandeling met glyfosaat.
Foto: Peter Bankers, Wikimedia Commons, 2013
Toegepaste behandelmethoden
Om een alternatieve bestrijdingsmethode te vinden, heeft ProRail een proeftuin opgezet langs het spoortalud aan de Seringstraat te Utrecht. In deze proeftuin zijn 6 innovatieve behandelmethoden en een referentiebehandeling toegepast (zie onderstaande tabel). Het doel was ervaring op te doen met de verschillende bestrijdingsmethoden en hun toepasbaarheid langs het spoor.
| Behandelmethode | Beoogde frequentie behandeling per jaar |
|---|---|
| Maaien (referentie) | 5 |
| Afdekken en inzaaien | 1 |
| Electricide per vlak | 5 |
| Heet water | 5 |
| Rootwave per stengel | 5 |
| Rootwave & heet water | 5 |
| Vloeibaar stikstof | 5 |
Verloop van het onderzoek
Het onderzoek liep van 2020 tot en met 2023. De behandelingen zijn gestart in 2020, waarbij de ‘electricide per vlak’-behandeling uiteindelijk niet kon worden uitgevoerd binnen de proeftuin. Eerst als gevolg van leveringsproblemen tijdens corona en daarna wegens problemen met het ombouwen van de machine. Uit de resultaten van 2020 bleek dat de duizendknoopstengels door het in eerste instantie gebruikte afdekdoeken heen groeiden. Vanwege een spoortechnisch project is er uiteindelijk in 2022 een nieuw proefvlak voor het afdekken en inzaaien ingericht. Deze locatie kon echter alleen worden gevonden buiten de proeftuin, waardoor er geen nulmeting beschikbaar is en de behandelmethode uiteindelijk buiten de analyse is gelaten. Het in 2022 afgedekte alternatieve proefvlak ligt er echter nog steeds en functioneert ook nog zoals bedoeld. Er groeit geen duizendknoop doorheen. In 2023 is er in de proeftuin alleen nog gemonitord en zijn er geen behandelingen meer uitgevoerd.
Resultaten en conclusies
Onder de meeste behandelmethoden neemt het aantal duizendknoopstengels af, waarbij vloeibare stikstof en Rootwave de grootste relatieve afnames laten zien. De heet waterbehandeling valt nogal op; daar nam het aantal stengels zelfs toe. Als mogelijke reden brengen de onderzoekers naar voren dat het hete water alle vegetatie in het proefvlak aantastte, waardoor er vooral kale grond overbleef na de behandeling. De Aziatische duizendknoopplanten herstelden zich sneller vanuit deze situatie dan andere plantensoorten. Ook opmerkelijk is de afname van het aantal stengels in het referentievlak. Dit is echter zeer waarschijnlijk het gevolg van meetfouten, aldus de onderzoekers.
Bij de meeste behandelmethoden blijft de hoogte van de stengels stabiel of neemt deze af tot en met 2022. In 2023 zijn er geen behandelingen toegepast en is een duidelijke toename van stengelhoogte zichtbaar. Een vergelijkbaar patroon is zichtbaar voor de diameter van de stengels; de stengeldiameters nemen sterk toe bij afwezigheid van de behandelingen in 2023.
Alle behandelmethoden laten een biodiversiteitsafname zien gedurende het onderzoek, waarbij de laagste biodiversiteit gemeten is bij de laatste opname in 2023. De afname in biodiversiteit in 2022 zou waarschijnlijk het gevolg zijn van de droge zomer, niet van de bestrijdingsmethoden. De lage biodiversiteit in 2023 zou het gevolg zijn van de sterke verruiging die, sinds het einde van de behandelingen, op de locatie van de proeftuin is opgetreden. Van de onderzochte methoden had heet water sinds het begin al een zeer lage biodiversiteit.
Toen de proeftuin in 2020 werd opgestart, bleken er ook voldoende nieuwe groeiplaatsen in de berm aanwezig te zijn (1 à 2 jonge exemplaren), om niet alleen 7 grote proefvlakken, maar ook 7 kleine proefvlakken in te richten. Bij veel behandelmethoden zijn er nu ook echt verschillen zichtbaar tussen het kleine en het grote proefvlak. De kleine proefvlakken hadden, vanwege hun beperkte oppervlakte, geen bufferzone rondom de meetvlakken, waardoor Aziatische duizendknopen vanuit de omgeving deze proefvlakken makkelijk opnieuw konden koloniseren.
Elke behandeling is toegepast op slechts één set proefvlakken (1 groot en 1 klein), dus kunnen er geen definitieve conclusies getrokken worden over de effectiviteit van de verschillende behandelmethoden. Desondanks hebben de behandeling met stikstof en de behandelingen met Rootwave veelbelovende resultaten opgeleverd. In het kleine proefvlak dat met vloeibaar stikstof is behandeld, is de duizendknoop zelfs helemaal verdwenen. Heet waterbehandeling lijkt, zoals in de proeftuin uitgevoerd, ongeschikt voor de bestrijding van Aziatische duizendknopen langs het spoor.